"Самарқанд шеър оқшомлари": Аждодлар руҳи бизни бирлаштирди
Ноябрь 22
12:24
2018
5 ноябрь. “Самарқанд шеър оқшомлари” туркий тилли ёшлар анжумани иштирокчиларининг рўйхати эълон қилинди. Очиғини айтсам, бу кунни ўзгача умид, ҳаяжон билан кутаётгандим. Аммо…
Рўйхатни кўрдиму негадир кўнглимни ваҳима босди. Тавсия этилган иштирокчилар ичида энг ёши кичиги мен эканман. Халқаро анжуманда мамлакат номидан қатнашиш катта масъулият. Бу ишончни қай даражада оқлай оламан? Машқлари адабиётшунос устозлар назарига тушиб қолган ёшлар билан бир қаторда тура олармиканман?..
Шундай ўй-хаёллар билан 14 ноябрь тонгида пойтахтга йўл олдим.
Бобур ўтган йўлларда
Тошкент вокзалида Республика ёш ижодкорлар кенгаши вакиллари кутиб олишди. Афросиёб поездида Самарқанд сари отландик.
Бу йўллардан қачонлардир Мирзо Бобур ўтган. Ўшанда улуғ шоирнинг кўнглидан нелар кечган экан? Эҳтимол, қайсидир рубоий ёки ғазалини шу кенгликлар бағрида, тулпор устида битгандир. Самарқанд бой берилганда, Андижонда хиёнат юз берганда, Тошкент эшиклари ёпилганда, бош уриб борарга манзили қолмаганда ҳў-ў анави чўққига чиқиб, Яратганга нидо қилгандир...
Поезд Моргузар чўққилари оралаб елиб боради. Тошлар орасидан акс-садо келади:
“...Шаҳмен элга, вале сенга қулдурмен”.
– Бир-бирига талпинган бу икки қоя оралиғи Темур дарвозаси, дея ном олган.
Ҳамроҳлардан бирининг ушбу изоҳи сафардошларнинг нигоҳини тоғ чўққисига қаратди.
– Чунки географик жиҳатдан Самарқанд воҳасининг бошланғич нуқтаси шу ер. Ёнбағирдаги битикларга эътибор қилинг. Беш аср аввал Мирзо Улуғбек бобомиз фармони билан ёзилган.
Шу бўлдию гап-гапга уланди. Баҳонада танишиб олдик. Ёнимда бораётган қиз – Жулдиз Намаз қозоғистонлик экан. Ўзининг айтишича, Туркистон вилоят партия кенгашида фаолият юритади. Адабиёт ва санъатга ихлоси
баланд. Самимияти, эркин фикрлаши менда илиқ таассурот уйғотди. Ҳатто қозоқча қўшиқ куйлаб берди.
Ўлан оҳанги яна хаёлларимни олиб қочди. Бобур қўшинида қозоқ ўғлонлари ҳам бўлганмикан? Ахир у вақтларда бир халқ эдик. Эҳтимол... Ўша йигитнинг жангдан омон қайтишини тилаб, ўтовдан кузатиб қолган ёрини Жулдиз Намаз сиймосида тасаввур қилиб кўраман.
Қайта очилган хазина
Самарқанд вокзалида бизни катта тайёргарлик билан кўтиб олишди. Меҳмонхонага жойлашдик. Анжуман дастурига кўра, тушдан сўнг тантанали очилиш маросими бўлиб ўтади. Автобусларга чиқдик.
...Борар манзилимиз – Регистон. Шарқ гавҳари! Асрлар давомида ҳикмат излаган киши унга интилган. Бу бежизмас, албатта. Бир эмас, уч мадраса ёнма-ён жойлашган бундай табаррук масканни бошқа жойда учратмайсиз.
Регистон тупроғини мукаррам этган яна бир сабаб бор. Улуғбек мадрасаси... Ўз даврида Қозизода Румий, Ғиёсиддин Жамшид, Али Қушчи, Саккокий, Абдураҳмон Жомий, Алишер Навоий каби буюк мутафаккирлар фаолият юритган, таълим берган, таҳсил олган маскан.
Очилиш маросими кўтаринки руҳда ўтди. Халқ шоирлари Усмон Азим ва Хуршид Давроннинг иштироки бизни айниқса, қувонтирди. Устозлар ижодимизга муваффақият тилашди, дуо қилишди.
Тадбир давомида бир-биримиз билан яқиндан танишдик. Озарбайжон, турк, туркман, қозоқ, қирғиз ёшлари билан дарров дўстлашиб кетдик. Турли тафаккур ўйинлари, қизиқарли суҳбатлар кечага ўзгача файз киритди.
Турк шоири Али Ўктай Ўзбайрак Мавлоно Румийдан, озарбайжонлик ижодкор Интиқом Яшар Фузулийдан байтлар ўқиди.
Дунёдаги энг кекса университет
Имом Бухорий барча туркий халқлар учун бирдай азиз сиймо. Ҳазратнинг нафақат ислом олами, балки инсоният олдидаги хизматлари ҳам беқиёс. Анжуманнинг иккинчи куни зоти шарифнинг мангу қўним топган маскани зиёратидан бошланди. Сўнг Амир Темур, Шоҳи Зинда мақбараларида бўлдик. Самарқанд давлат университетида таниқли устозлар иштирокчиларга маҳорат дарслари ўтишди.
Университет ховлисида бир нарса мени ўйлантирди. Ғарбдаги қайсидир олийгоҳга фалон аср аввал асос солинган, дейишади. Мантиқан олганда дунёдаги энг кекса университет Самарқандда экан. Қандай қилиб дейсизми?
ХV асрда бунёд этилган Мирзо Улуғбек мадрасаси ХХ аср бошига қадар фаолият юритган. Қолаверса, бу ерда (бошқа мадрасалардан фарқли ўлароқ) математика, астрономия, геометрия каби замонавий фанлар ўқитилган. Мадрасайи олия мақомида турганию, Навоийдек ҳазрат таълим олиш учун Ҳиротдек шаҳри азимдан шу даргоҳга келгани ҳам бежиз эмас.
Мадраса фаолияти тугатилгач, орадан кўп ўтмай Ўзбекистон давлат университети (ҳозирги СамДУ) ташкил этилади. Демак, мазкур илм маскани Улуғбек мадрасаси ўзагидан униб чиққан, дейишга ҳар жиҳатдан асос бор. Бу эса унинг ёши олти юз йилдан ошишини англатади.
Мушоира этади давом...
Анжуман иши Самарқанд концерт залига кўчди. Ижодий мулоқотлар, мушоиралар...
Ўзбек ёшлари Бек Али ва Орифжон Одилов суҳбатлашиб тургани эътиборимни тортди. Шу пайт уларнинг даврасига қозоғистонлик Батирхан Усеров қўшилди. Ажаб. Бир ярим аср аввал Самарқанднинг ўтюрак фарзанди Намоз ботир мустамлакачилар зулмига қарши жанг қилганда унинг ёнида қозоқ ўғлони Эсергеп баҳодир ҳам бор эди...
Бир ёнда қизлар жам бўлишган. Дилбар Исматуллаева бошлаган мушоирани туркман қизи Муҳайё Ражабова давом эттиради. Қирғиз шоираси Дидана ҳам қараб турмайди. Шеърга шеър уланади. Самодан Тўмарис, Зарина, Увайсий, Нодирабегим, Қурбонжон додҳоҳ, Зулфияхоним каби момоларимиз мамнун боқиб тургандай туюлади менга...
16 ноябрь куни анжуман якунланди. Қардошлар бир дунё таассурот билан Самарқандни тарк этдик.
Наманганга қайтарканман Зулфияхонимнинг шу сатрлари дилимда акс-садо бераверди:
Бу боғлар бир боғлар бўлади ҳали...
Гулшода Ҳусниддинова,
халқаро анжуман иштирокчиси.
анжуман қатнашчиси Ҳамдам Мамадалиев олган сурат.
(Наманган-Тошкент-Самарқанд-Наманган)
Мавзуга оид
- “ТЧК” бари Beeline Club карталари эгаларига чегирмалар тақдим этади
Энг йирик алоқа оператори Beeline Gold ва Platinum имтиёз карталари эгалари Beeline Club ҳамкори – “ТЧК” баридан 15% va 20% чегирмадан фойдалана олишлари ҳақида маълум қилади.
- Ислом Каримовни хотирлаб: "Муҳаббат бизни бирлаштирди, бутун ҳаёт йўлимизни ёритди"
Ислом Абдуғаниевич тўхтаб, ҳеч кутилмаганда “Менга турмушга чиқасизми?” деб сўрадилар. Мен учун бу мутлақо кутилмаган ҳол эди. Қандай изоҳлашни ҳам билмайман: ақл вазиятни ҳали тўлиқ англаб, баҳолаб бўлмасдан, қалб ва юрак “ҳа” дея жавоб бериб бўлган эди.
- Муваффақиятлар бизни марралар сари элтади
Юрт мустақиллиги шубҳасиз тинчлик ва фаровонлик, тараққиёт ва ривожланиш омили бўлди. Биз бугун ҳақли равишда Ўзбекистонда амалга оширилаётган улкан бунёдкорлик, ободонлаштириш ишлари билан фахрлана оламиз.
- Аждодлар хотираси – муқаддас қадрият
“Гулпопа” маҳалласида фарзанду набира-эваралари даврасида кексалик гаштини сураётган 95 ёшли Қмбарали ота Муродов ҳам акция иштирокчиларининг ташрифидан хурсанд бўлдилар.
Унинг бир қанча шеърлари элимизнинг таниқли ҳофизлари томонидан қўшиқ қилиб айтилган.